انقلاب مشروطه نخستین خیزش جدی مردم ایران برای دستیابی به قانون‌مداری، عدالت، آزادی و حکومت پاسخگو بود. اما بدون همیاری میان اقشار مختلف مردم، این حرکت نمی‌توانست به ثمر بنشیند.

اشکال گوناگون همیاری:
1. همیاری بازار و مردم :
بازاریان تهران و شهرهای دیگر با بستن مغازه‌ها و حمایت مالی از تحصن‌کنندگان (مثلاً در حرم عبدالعظیم یا سفارت بریتانیا) نقش اقتصادی-اجتماعی مهمی ایفا کردند. بسیاری از رهبران پیشرو نیز ، مردم را به پایداری در برابر استبداد تشویق کردند.
2. تحصن و حمایت عمومی:
تحصن در سفارت بریتانیا (که به «لژ آزادی» معروف شد) نمونه‌ای از همبستگی گسترده اجتماعی بود؛ جایی که مردم از طبقات مختلف در کنار هم خواستار عدالتخانه شدند.
3. زنان و همیاری پنهان:
زنان در مشروطه نقشی فراتر از انتظار ایفا کردند:
• جمع‌آوری پول برای چاپ روزنامه و اسلحه
• انتقال پیام‌ها و اسناد
• سازماندهی انجمن‌های مخفی
• حتی حضور مسلحانه در برخی درگیری‌ها (مانند دفاع از مجلس در ۱۲۸۷)
4. تشکیل انجمن‌های مردمی:
در شهرهای مختلف مانند تبریز، رشت و اصفهان، انجمن‌های مشروطه‌خواه مردمی تشکیل شد که کار هماهنگی، پشتیبانی، آموزش سیاسی و حتی دفاع نظامی را برعهده داشتند. این انجمن‌ها نمونه روشن از همیاری سازمان‌یافته بودند.
5. همیاری اقوام و اقلیت‌ها:
گروه‌هایی از ارامنه، زرتشتیان، آذربایجانی‌ها و دیگر اقوام ایران در جبهه مشروطه‌خواهان فعال بودند، به‌ویژه در دفاع از تبریز علیه نیروهای محمدعلی شاه.

همیاری مردم باعث شد که برای اولین بار در تاریخ ایران، قدرت سلطنت ( قاجار) به چالش کشیده شود و مفاهیمی چون مجلس، قانون اساسی، حقوق شهروندی و مشارکت عمومی وارد فرهنگ سیاسی ایران شود.